In samenwerking met een Vlaamse startup gaat de stad Hasselt al haar laanbomen digitaal tot in detail inventariseren. Een scanwagen zal vanaf mei elke straat filmen. Uniek is dat met behulp van artificiële intelligentie nadien alle bruikbare gegevens automatisch worden uitgefilterd. Hasselt is daarmee één van de eerste steden die deze technologie voor andere doeleinden inzet dan voor het handhaven van het parkeerbeleid.

Heel wat steden en gemeenten zetten al langer scanwagens in voor het betrappen van parkeerovertreders of het registreren van gps-coördinaten van bepaalde objecten. In het kader van een verdere uitbreiding van haar geografisch informatiesysteem gaat de stad Hasselt nu nog een stapje verder. Met behulp van mobiele camera’s gaat ze zelf alle laanbomen in kaart brengen, vervolgens lijst artificiële intelligentie volledig automatisch alle details op. Hiervoor doet ze een beroep op een jonge Vlaamse startup. “We leerden Geckomatics kennen op de Corda Campus. Daar gaf één van de oprichters een presentatie over het mobile mapping systeem dat ze zelf ontwikkelden”, vertelt burgemeester Steven Vandeput. “Deze technologie maakt gebruik van camera’s op rijdende voertuigen om gedetailleerde omgevingsbeelden te maken. De meest bekende toepassing is wellicht Street View. Maar gecombineerd met artificiële intelligentie, waarin Geckomatics toch wel een pioniersrol vervult, kent mobile mapping nog heel wat andere toepassingen dan het louter in beeld brengen van een straat of het vastleggen van gps-coördinaten.”

Unieke automatische analyse

“De software van Geckomatics herkent automatisch verschillende objecten op straat. Wij gaan hun mobile mapping systeem nu gebruiken voor het digitaal inventariseren van onze laanbomen. Gelijkaardige aanbieders kunnen ook dergelijke camerabeelden maken. Maar die gaan vervolgens naar het buitenland voor handmatige analyse”, vult schepen van Digitalisering Frank Dewael aan. “Wat dit systeem echt uniek maakt, is het feit dat via artificiële intelligentie de details van een object automatisch worden afgeleid. Dit bespaart ons heel wat werk bij de verdere uitbreiding en detaillering van ons geografisch informatiesysteem. Met dit GIS-systeem verzamelen en analyseren we digitaal allerhande ruimtelijke gegevens over onze stad. Vroeger werden deze data letterlijk ingetekend op papieren kaarten. De afgelopen jaren ontvingen we een aantal keren beeldmateriaal van de hogere overheid, maar die beelden zijn intussen wat achterhaald. In ons GIS-systeem werken we uiteraard met digitale kaarten die elk zeer specifieke informatie bevatten en die we als laagjes over elkaar heen kunnen leggen. Op die manier krijg je een totaalbeeld van de situatie op een bepaalde plaats. Dit moet ons helpen om nog beter beslissingen te nemen. Zo kunnen we bijvoorbeeld gemakkelijk zicht krijgen op de plaatsen waar ruimte is voor extra groen. We kunnen ook mogelijke beslissingen gaan intekenen en vergelijken om zo de juiste keuzes te maken.”

Tot op 3 centimeter nauwkeurig

“Een uitgebreide inventaris van de meer dan 25.000 Hasseltse laanbomen maakte nog geen deel uit van onze GIS-databestand”, geeft schepen van Groenonderhoud Laurence Libert aan. “Op slechts enkele dagen tijd worden ze in mei met behulp van slimme camera’s allemaal tot op 3 centimeter nauwkeurigheid gefilmd. Vervolgens  analyseert de artificiële intelligentie de beelden tot in detail. Op die manier verzamelen we de gps-locatie van de bomen, hun grootte, de stamomtrek, de lengte van de stam tot de kruin … Vroeger gebeurde zo’n inventarisatie van laanbomen door één of meerdere personen. Dit nieuwe systeem is niet enkel efficiënt, maar dus ook enorm tijds- en kostenbesparend. Enkel het soort boom kan niet worden herkend, dat is te complex. Dit vult onze Groendienst achteraf aan, zodat we een zeer complete inventaris hebben van al onze straatbomen. Deze data gaan we daarna gebruiken voor het ‘managen’ van ons bomenbestand. Zo kunnen we op basis van de gegevens bepalen wanneer de bomen in bepaalde straat aan vervanging toe zijn, vinden we in één oogopslag terug of een bepaalde boom een belangrijke ecologische of erfgoedwaarde heeft en kunnen we ook de driejaarlijkse snoeibeurten registreren en inplannen. Het zelf ontwikkelde camerasysteem van Geckomatics laat ons bovendien toe om zelf op een kostenefficiënte manier bijkomende beelden te maken als een bepaalde situatie verandert. Zo kan hun camera op elk type voertuig gemonteerd worden. Momenteel leggen we heel wat nieuwe delen openbaar domein met groenaanplantingen aan. Die kunnen we in de toekomst dus zelf filmen met een stadsvoertuig en analyseren met artificiële intelligentie. Zo blijft onze inventaris up to date.”

“Op basis van de data gaan we met de Groendienst ook een bomenplan opmaken”, vervolgt schepen Libert. “Dat plan omvat de visie over waar we op de lange termijn als stad op vlak van groenaanplanting willen staan. Maar ook de strategie hoe we dat doel willen bereiken en welke beslissingen daarvoor nodig zijn, nemen we erin op. Aan ons bomenplan koppelen we ook een beheersplan. Dit omvat een reeks maatregelen en projecten die we de eerstkomende vijf jaar willen realiseren en die ervoor moeten zorgen dat wat we vandaag in eigen bezit hebben optimaal wordt beheerd.”

Richting Smart City

Het Hasseltse stadsbestuur heeft de uitdrukkelijke ambitie uitgesproken om een Smart City te worden. Met dit project is er een basis gelegd waarop verder gebouwd kan worden. “We willen voortdurend nieuwe pistes onderzoeken die ons helpen om onze dienstverlening te versnellen, verbeteren en vergemakkelijken. Vandaag inventariseren we enkel laanbomen en binnenkort starten we een proefproject met een scancar die foutparkeerders opspoort, maar we willen met dezelfde toepassing in de toekomst veel meer doen. We denken aan de inventarisatie van verkeersborden, het openbaar domein, zwerfvuil, maar ook in de strijd tegen criminaliteit en in nauwe samenwerking met de politiediensten kan deze technologie zijn nut bewijzen”, besluit burgemeester Steven Vandeput.