Als samenleving voelen we steeds meer de gevolgen van de klimaatopwarming. Lange periodes van hitte doen ons zoeken naar koelere plekken en naar het creëren van die plekken. Daarom plant de stad Hasselt dit voorjaar in de woonwijken, waar wonen en ontspannen hand in hand gaan, 500 droogteresistente bomen aan. Deze bomen hebben een gunstig effect op ons klimaat en onze gezondheid. Naast stad Hasselt, dat 150.000 euro investeert, draagt ook Limburg Sterk Merk voor 89.000 euro bij aan het project.

Midden 2019 lanceerde de stichting Limburg Sterk Merk het LSM-klimaatbomenfonds met 1.000.000 euro aan middelen voor gemeenten om nieuwe klimaatbomen aan te kopen en te planten. Op basis van een verdeelsleutel per gemeente (a.h.v aantal nieuwe inwoners) en een gelijkwaardige investering van de gemeente kon de subsidie worden opgevraagd. Meerdere steden en gemeenten gingen de uitdaging aan en dienden voor 31 december 2020 bij LSM een volledig dossier in voor een totaal van 3209 bomen. Waarvan 500 exemplaren in Hasselt.

“In totaal mochten de Limburgse gemeenten 430.000 euro aan subsidiebeloftes van LSM ontvangen om de aankoop en aanplant van klimaatbomen te financieren, 3209 in totaal verspreid over heel Limburg.  Deze bomen komen ten goede van de gezondheid van alle Limburgers en het imago van Limburg als kwaliteitsvolle en gezonde regio om te wonen, werken en leven wordt versterkt”, aldus Jos Lantmeeters, voorzitter van het LSM-directiecomité.

“Door de extra klimaatbomen aan te planten wordt in een groot aantal Limburgse gemeenten gezorgd voor een betere opname van CO2 en fijn stof, meer schaduw en koelte en minder verdroging van de bodem. Ik ben verheugd dat we met LSM ook hierin een belangrijk steentje bijdragen voor de stad Hasselt. De stad ontvangt van LSM afgerond 89.000 euro voor de aankoop en aanplant van 500 bijkomende bomen. Deze bomen worden verdeeld over het integrale Hasseltse grondgebied, in alle Hasseltse kernen en woonwijken, dus zowel in het centrum als in de buitenwijken”, vervolgt Tom Vandeput, voorzitter Raad van Bestuur LSM.

“Dit Hasselts stadsbestuur heeft altijd geijverd voor extra groen in de openbare ruimte, op zo veel mogelijk plaatsen. Vergroening die ten goede komt aan het uitzicht van de stad en nog belangrijker, vergroening die ten goede komt aan de Hasselaar. Deze bomen, die we planten net op die plaatsen waar mensen vooral wonen en leven, zijn hier een uitstekend voorbeeld van en terzelfdertijd zijn ze een grote stap vooruit wat de beloofde vergroening betreft”, zegt Hasselts burgemeester Steven Vandeput.  
“We creëren extra schaduwrijke plekken op speelpleinen, kerkhoven, pleinen en parken die de hitte draaglijker maken in open vlaktes. De bomen zorgen voor een natuurlijke airconditioning”, vertelt schepen Laurence Libert, bevoegd voor Groenonderhoud.

“Als gevolg van de klimaatopwarming hebben we immers steeds warmere zomers met steeds langere periodes van hitte. De klimaatopwarming heeft ook gevolgen voor de leefomstandigheden van ons openbaar groen zelf”, gaat schepen Joost Venken, bevoegd voor Klimaat, verder. “De toenemende periodes van droogte zorgen voor het verdrogen van jonge boompjes, parasieten die bomen aantasten overleven alsmaar vaker onze zachtere winters en door de feller wordende zomerzon neemt het aantal gevallen van schorsbrand toe.”

“Dat zette ons ertoe aan ons bomenbeleid gedeeltelijk in vraag te stellen. Net als heel wat andere steden en gemeenten kiezen we nu alsmaar vaker voor droogteresistente bomen..

Dit zijn bomen die onder meer bijdragen aan de reductie van CO2, bomen die afkoeling creëren op hitte-eilanden, en die vooral goed bestand zijn tegen periodes van aanhoudende droogte. We willen als stadsbestuur uiteraard ook dat deze bomen lang meegaan. Daarom hebben we bij de selectie van de bomen extra aandacht geschonken aan de manier waarop deze bomen omgaan met het veranderend klimaat. Samen met onder andere de experten van het Provinciaal Natuurcentrum stelden we een lijst van geschikte soorten op waaruit we selecteren. We baseerden ons daarbij op het werk van Andrew Hirons en Hendrik Sjöman, twee autoriteiten op het vlak van klimaatbestendige bomen”, aldus schepen Libert.

“Je kan deze bomen dus gerust bestempelen als toekomstbestendige bomen, die de veranderende omstandigheden goed aankunnen. Ze hebben minder water nodig en vragen daardoor ook minder onderhoud, op het vlak van water geven, wat vrij prijzig is. Daarnaast komen er steeds vaker een verbod op sproeien bij lange droogteperiodes dus dan kunnen we ook geen water geven. Vanaf komend voorjaar spreken we dus van de Judasboom (of Cercis siliquastrum) met zijn mooie bloesems op het Katarinaplein, de Honingboom (of Styphnolobium japonicum) in het Cederpark of de bijvriendelijke winterlinde (of Tilia cordata) bij speeltuinen”, gaat schepen Venken verder.

500 klimaatbomen

“De 500 geselecteerde klimaatbomen voldoen aan onze vooropgestelde criteria, ofwel hun ecosysteemdiensten, zoals het bufferen van regenwater, het aantrekken van vogels en insecten, ofwel de esthetische waarde, ofwel de bijvriendelijkheid of vlindervriendelijkheid, … Ook de individuele kenmerken van de soorten werden afgewogen: type vrucht, bloesems, effect op allergieën, ongediertegevoeligheid … In de mate van het mogelijke werd rekening gehouden met een aantal basisprincipes zoals bloesemrijke exemplaren op de pleinen, geen bomen uit de gekende allergielijst in druk bewoonde wijken enzovoort”, vervolgt schepen Venken.

Over heel Hasselt

“Deze toch wel uitvoerige selectie resulteerde in een bont gezelschap van in totaal zo’n 50 verschillende soorten”, geeft schepen Libert aan. “Een groot gedeelte ervan, zoals verschillende soorten eik (Turkse eik, dakpaneik, …), zullen we voor de eerste maal aanplanten. Dit project en de extra middelen van LSM bieden ons dus de mogelijkheid om meer ervaring op te bouwen rond het aanplanten en onderhouden van droogteresistente bomen en daarmee te experimenteren. De jonge boompjes hebben bij aanplant een stamomtrek van 16 tot 18 centimeter. Maar allemaal hebben ze het potentieel om een hoge leeftijd te bereiken en zo uit te groeien tot veteraanbomen. Wat betreft de locaties kiezen we specifiek voor plekken waar veel mensen leven, wonen of werken. Speciale aandacht ging uit naar onze dichtbevolkte woonwijken en schoolomgevingen binnen de Singel. Maar ook in de deelgemeenten komen klimaatbomen in de kernen of in de buurt van de speelpleinen, scholen, parken of kerkhoven. Op deze specifieke openbare locaties zijn geen grootschalige wijzigingen gepland en liggen geen nutsleidingen in de ondergrond. Hierdoor is de toekomst van de bomen er verzekerd. Zelfs met factoren als het type ondergrond, het vochtgehalte van de bodem, de aanwezige voedselrijkdom … werd rekening gehouden.”